بررسی تاثیر جنسیت مترجم بر ترجمه از منظر تحلیل انتقادی گفتمان (مطالعه موردی ترجمه های فارسی رمان غرور و تعصب)

جنسیت یکی از مسائل بحث برانگیز اجتماعی است که از لحاظ نقش و رفتار همواره تفاوتی شگرفی میان مردم جوامع ایجاد کرده است؛ تفاوت هایی که جامعه از هر فرد به خاطر جنسیتش از او انتظار دارد. شاخه های گوناگونی از علم به پژوهش و تحقیق درباره ی جنسیت پرداخته است؛ از آن میان می توان به مطالعات ترجمه اشاره کرد که عمدتاً به بازنمایی تأثیر افکار فمینیستی در فرایند و ترجمه ی آثار پرداخته است. با وجود این، مطالعات ترجمه به پژوهش در خصوص الگوهای واژگانی و دستوری ای که مترجمان زن و مرد ناآگاهانه به گزینش آنها رغبت دارند، تمایلی نداشته و این جنبه ی مهم آثار ترجمه شده را نادیده گرفته است. از این رو، پژوهش حاضر سعی دارد تا شباهت ها و تفاوت های میان مترجمان زن و مرد را در ترجمه اثری ادبی که ایدئولوژی آن استادانه در پس نقاب شخصیت ها و طرح داستان پنهان است، نشان دهد. این تحقیق همچنین تلاش دارد تأثیر فرم متن مبدأ را بر گزینش های واژگانی و دستوری مترجمان زن و مرد در صورت آگاهی آنان از شأن تحکم آمیز متن مبدأ بررسی کند. در این راستا، پرسشنامه ای براساس نسخه ای تعدیل یافته از چارچوب تحلیلی پیشنهادی فرحزاد برای انجام تحلیل انتقادی گفتمان طراحی شده است تا گرایش ها و تأثیرات مذکور مورد مطالعه قرار گیرد. همه ی سوالات این پرسشنامه از موارد گفتمان مدار یافت شده در رمان غرور و تعصب اثر جین آستین انتخاب شده است. جمعیت تحقیق شامل 40 دانشجو و دانش آموخته گرایش های مختلف مجموعه زبان انگلیسی در دو گروه الف و ب می باشند که هر کدام مشتمل بر 20 دختر و 20 پسر است. پیش از توزیع پرسش نامه ها، ذهنیت خاصی به اعضای گروه ب داده شد تا مشخص شود آیا گزینشهای آنان متأثر از فرم متن مبدأ خواهد بود یا خیر. نتایج به دست آمده نشان می دهد که تفاوت هایی کیفی و کمی در گزینش های مختلف واژگانی و دستوری این دو گروه وجود دارد. علاوه بر آن، ثابت می شود که هم زنان و هم مردان، گرایش به انتخاب گزینه هایی دارند که با فرم متن مبدأ همسان هستند اما تمایل مردان به این نوع گزینه ها نسبت به زنان بیشتر است.